Pijnstillers bij lage rugpijn: meer schade dan verlichting

Veel mensen met lage rugpijn grijpen direct naar pijnstillers zoals ibuprofen in de hoop op snelle verlichting. Deze medicijnen, vaak niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID’s), lijken een logische keuze. Maar onderzoek toont aan dat ze amper werken en vaak meer kwaad dan goed doen. De voordelen zijn minimaal, terwijl de bijwerkingen ernstig kunnen zijn. Dit artikel duikt in de wetenschap achter deze bevindingen, de risico’s van pijnstillers, en wat je wél kunt doen bij lage rugpijn.

Lage rugpijn: een wereldwijd probleem

Lage rugpijn is een van de meest voorkomende gezondheidsklachten ter wereld. Ongeveer 80% van de volwassenen krijgt er op een bepaald moment mee te maken. Het kan variëren van een lichte, tijdelijke irritatie tot chronische, slopende pijn die het dagelijks leven belemmert. Geen wonder dat velen naar pijnstillers grijpen. Maar werken die pillen echt? En zijn ze veilig?

Pijnstillers: weinig effect, grote risico’s

Volgens onderzoekers van het George Instituut voor Mondiale Gezondheid in Sydney, Australië, bieden pijnstillers zoals ibuprofen, naproxen en andere NSAID’s weinig soelaas bij lage rugpijn. Slechts één op de zes mensen die een NSAID slikt, merkt een lichte verbetering in pijnklachten. Dit marginale voordeel staat in schril contrast met de mogelijke nadelen.

Ernstige bijwerkingen
NSAID’s staan bekend om hun bijwerkingen, vooral op de maag en darmen. Onderzoek toont aan dat mensen die NSAID’s gebruiken voor lage rugpijn meer dan twee keer zoveel kans hebben op maag- en darmproblemen, zoals maagpijn, zweren, bloedingen of perforaties. Deze complicaties kunnen variëren van mild ongemak tot levensbedreigende situaties, vooral bij langdurig gebruik of bij mensen met bestaande maagklachten.

Naast maagproblemen kunnen NSAID’s ook andere risico’s met zich meebrengen, zoals:

• Nierschade: Langdurig gebruik kan de nierfunctie aantasten, vooral bij ouderen of mensen met nierproblemen.
• Hart- en vaatziekten: NSAID’s verhogen het risico op hoge bloeddruk, hartaanvallen en beroertes, vooral bij hoge doses.
• Leverbelasting: Hoewel zeldzamer, kan ibuprofen de lever belasten bij overmatig gebruik.

Paracetamol en opiaten: ook geen oplossing
Eerder onderzoek heeft al aangetoond dat andere pijnstillers, zoals paracetamol en opiaten, evenmin effectief zijn bij lage rugpijn. Paracetamol, vaak gezien als een veiliger alternatief, biedt geen significante pijnverlichting in vergelijking met een placebo. Opiaten, zoals oxycodon, brengen daarnaast een hoog risico op verslaving en andere ernstige bijwerkingen, zoals ademhalingsproblemen. Dit maakt ze ongeschikt voor de meeste mensen met lage rugpijn.

Wat zegt het onderzoek?

De bevindingen over NSAID’s komen uit een uitgebreide analyse van 35 studies, waarbij meer dan 6.000 mensen met lage rugpijn werden onderzocht. Deze studies, uitgevoerd door het George Instituut, keken naar de effectiviteit en veiligheid van NSAID’s. De conclusie is duidelijk: het kleine voordeel dat sommige mensen ervaren, weegt niet op tegen de risico’s. Zelfs als er pijnverlichting optreedt, is deze vaak zo minimaal dat patiënten er weinig van merken in hun dagelijks leven.

De onderzoekers benadrukken dat lage rugpijn meestal vanzelf overgaat binnen een paar weken, vooral als het acuut is. Chronische rugpijn vraagt om een andere aanpak, maar ook hier zijn medicijnen zelden de oplossing. In plaats daarvan raden ze aan om te focussen op niet-medicamenteuze behandelingen die veiliger en vaak effectiever zijn.

Waarom slikken we toch pijnstillers?

Ondanks de beperkte effectiviteit en duidelijke risico’s zijn pijnstillers populair. Dit komt deels door hun toegankelijkheid: ibuprofen is zonder recept verkrijgbaar en wordt vaak gezien als een snelle oplossing. Daarnaast speelt de verwachting een grote rol: mensen willen direct verlichting en denken dat een pilletje de pijn zal wegnemen. Maar de wetenschap laat zien dat dit een misvatting is. De drang naar snelle oplossingen kan leiden tot overmatig gebruik, wat de kans op bijwerkingen vergroot.

Alternatieven voor pijnstillers

Als pijnstillers niet werken en risico’s met zich meebrengen, wat kun je dan wél doen bij lage rugpijn? Gelukkig zijn er veilige en effectieve alternatieven die de oorzaak van de pijn aanpakken in plaats van de symptomen te maskeren. Hier zijn enkele opties, ondersteund door onderzoek:

1. Beweging en oefentherapie

• Lichte beweging, zoals wandelen of yoga, kan de rugspieren versterken en de pijn verminderen. Onderzoek toont aan dat fysiotherapie en gerichte oefeningen effectiever zijn dan medicatie voor zowel acute als chronische lage rugpijn.
• Voorbeeld: een fysiotherapeut kan een programma opstellen met oefeningen zoals bekkenkantelingen of rugstrekoefeningen.

2. Fysiotherapie en manuele therapie

• Behandelingen zoals manipulatie of mobilisatie door een fysiotherapeut of chiropractor kunnen de mobiliteit verbeteren en pijn verlichten, vooral bij acute rugpijn.
• Let op: kies een geregistreerde therapeut om risico’s te minimaliseren.

3. Warmte- en koudetherapie

• Een warme kruik of koude pakking kan spierspanning verminderen en pijn verlichten, vooral bij acute klachten. Dit is een goedkope en veilige optie.

4. Mindfulness en ontspanning

• Technieken zoals meditatie, ademhalingsoefeningen of cognitieve gedragstherapie helpen bij het omgaan met chronische pijn en verminderen stress, wat rugpijn kan verergeren.

5. Ergonomische aanpassingen

• Zorg voor een goede houding, een ergonomische werkplek en een ondersteunend matras. Dit kan voorkomen dat rugpijn terugkomt.

6. Alternatieve behandelingen

• Sommige mensen ervaren verlichting door acupunctuur of massage, hoewel het bewijs hiervoor minder sterk is. Overleg altijd met een arts voordat je alternatieve therapieën probeert.

Wanneer moet je naar de dokter?

Hoewel lage rugpijn meestal vanzelf overgaat, zijn er situaties waarin medisch advies nodig is.

Waarschuwingsignalen zijn:

• Pijn die langer dan zes weken aanhoudt.
• Ernstige pijn die uitstraalt naar de benen, met gevoelloosheid of tintelingen.
• Koorts, gewichtsverlies of andere symptomen die wijzen op een onderliggende aandoening, zoals een infectie of tumor. In deze gevallen kan een arts aanvullende tests, zoals een MRI, aanbevelen om de oorzaak te achterhalen.

De rol van de farmaceutische industrie

De populariteit van pijnstillers wordt deels gevoed door de farmaceutische industrie, die deze medicijnen agressief promoot. Dit roept vragen op over de balans tussen commerciële belangen en patiëntveiligheid. Onderzoekers waarschuwen dat artsen en patiënten beter geïnformeerd moeten worden over de beperkte effectiviteit en risico’s van NSAID’s bij lage rugpijn. In plaats van pillen voor te schrijven, zouden artsen vaker niet-medicamenteuze behandelingen moeten aanbevelen.

Tips voor een gezonde rug

Preventie is beter dan genezen. Hier zijn enkele praktische tips om lage rugpijn te voorkomen:

• Blijf actief: Regelmatige lichaamsbeweging, zoals zwemmen of wandelen, houdt je rugspieren sterk.
• Houding corrigeren: Zit rechtop, gebruik een ergonomische stoel, en vermijd langdurig zitten.
• Gewicht beheren: Overgewicht legt extra druk op de rug.
• Stress verminderen: Chronische stress kan spierspanning en pijn verergeren.

Conclusie

Pijnstillers zoals ibuprofen bieden weinig verlichting bij lage rugpijn en brengen ernstige risico’s met zich mee, zoals maag- en darmproblemen, nierschade en hartproblemen. Onderzoek van het George Instituut, gebaseerd op 35 studies met 6.000 patiënten, toont aan dat slechts één op de zes mensen baat heeft bij NSAID’s, en zelfs dan is het effect minimaal. Paracetamol en opiaten zijn ook geen oplossing. In plaats van pillen te slikken, kun je beter kiezen voor beweging, fysiotherapie, warmtebehandeling of mindfulness. Deze alternatieven zijn veiliger en vaak effectiever. Als je lage rugpijn hebt, overleg dan met een arts of fysiotherapeut voor een aanpak die bij jou past. Door preventieve maatregelen te nemen, zoals een goede houding en regelmatige beweging, kun je toekomstige klachten verminderen.

Aanbevolen boek: Pijn op z’n retour

Dit fantastisch leerzame boek beschrijft de revolutionaire, wetenschappelijk bewezen aanpak om chronische pijn te genezen. De schrijver van dit boek Alan Gordon, ooit zelf chronisch pijnpatiënt, heeft met onderzoek aangetoond dat je zonder medicijnen of operaties kunt genezen van slopende chronische pijn. Zijn studies laten zien dat aandoeningen zoals rugpijn, nekpijn en fibromyalgie vaak voortkomen uit psychofysiologische processen, niet uit structurele schade. Dit fenomeen, neuroplastische pijn, kan volgens hem worden teruggedraaid.

Dit boek leert je met bewezen technieken pijnvrij te worden zonder pillen of operaties. Het biedt een revolutionaire methode om je brein te herprogrammeren en voorgoed af te rekenen met slopende klachten.

Klik HIER voor een inkijkexemplaar.

Bron: Annals of the Rheumatic Diseases; doi: 10.1136/annrheumdis-2016-210597: ”Non-steroidal anti-inflammatory drugs for spinal pain: a systematic review and meta-analysis”