Hartaanvallen troffen mensen met normaal cholesterol

Een studie onder mensen die een hartaanval hebben doorgemaakt, onthult een verrassende bevinding: deze groep had over het algemeen gemiddelde cholesterolniveaus. Dit betekent dat hun “slechte” LDL-cholesterol (lage-dichtheidslipoproteïne) binnen normale grenzen viel en geen duidelijke aanwijzing vormde voor een verhoogd risico op hartproblemen. In plaats daarvan wijzen onderzoekers van het Minneapolis Hartinstituut op andere oorzaken, zoals roken of ongezonde eetgewoontes, als waarschijnlijke boosdoeners achter hartziekten.

Een onverwachte uitkomst

De studie volgde 1062 patiënten die een STEMI-hartaanval hadden overleefd, een ernstige vorm van een hartinfarct waarbij een grote slagader volledig wordt afgesloten. Dit type infarct wordt vaak toegeschreven aan aderverkalking, een proces waarbij slagaders verharden door de ophoping van plaque. Traditioneel wordt gedacht dat hoge LDL-cholesterolwaarden de boosdoener zijn: het cholesterol zou zich aan de binnenkant van de vaatwanden hechten, zich ophopen en uiteindelijk de ader blokkeren. Maar in deze groep bleek dat beeld niet te kloppen. Hoofdonderzoeker Michael Miedema benadrukt: “Het gemiddelde cholesterolniveau van deze patiënten was opvallend normaal, wat aantoont dat hartziekten niet altijd samenhangen met hoge cholesterol.”

Hartziekten: een complex samenspel

De bevindingen onderstrepen dat hartziekten niet door één enkele factor worden veroorzaakt, maar het resultaat zijn van een combinatie van invloeden. Zelfs met normale cholesterolwaarden kunnen andere risicofactoren, zoals een ongezond dieet, roken, stress of een gebrek aan beweging, de kans op een hartaanval vergroten. Dit inzicht dwingt ons om verder te kijken dan cholesterol alleen. Het traditionele idee dat LDL-cholesterol de grote boosdoener is, wordt door deze studie in twijfel getrokken. In plaats daarvan moeten we hartziekten zien als een ingewikkeld proces waarbij meerdere elementen een rol spelen.

De impact van levensstijl

De onderzoekers van het Minneapolis Hartinstituut wijzen vooral op levensstijlfactoren als mogelijke oorzaken. Roken, bijvoorbeeld, is al lang bekend als een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten. Het beschadigt de binnenkant van de bloedvaten, waardoor plaque zich makkelijker kan ophopen, zelfs als cholesterolniveaus normaal zijn. Daarnaast spelen eetgewoontes een grote rol. Een dieet vol bewerkte voedingsmiddelen, suikers en ongezonde vetten kan ontstekingen in het lichaam veroorzaken, wat de kans op aderverkalking vergroot. Dit verklaart waarom mensen met normale cholesterolwaarden toch een hartaanval kunnen krijgen: het probleem ligt vaak niet bij het cholesterol zelf, maar bij andere schadelijke gewoontes.

Een ernstige vorm van hartaanval

De patiënten in de studie hadden allemaal een STEMI (ST-elevatie myocardinfarct) overleefd, een van de gevaarlijkste soorten hartaanvallen. Bij een STEMI raakt een grote slagader volledig geblokkeerd, vaak door een bloedstolsel dat zich vormt op een plaque in de ader. Dit leidt tot een acute zuurstoftekort in een deel van de hartspier, wat levensbedreigend kan zijn. Normaal gesproken wordt aangenomen dat dit soort blokkades ontstaat door een langdurige ophoping van cholesterol, maar deze studie laat zien dat dit niet altijd het geval is. De normale cholesterolwaarden van de patiënten suggereren dat andere factoren, zoals ontstekingen of een plotselinge stolselvorming, een grotere rol kunnen spelen dan eerder gedacht.

Nieuwe richtlijnen voor behandeling

Ondanks hun normale cholesterolwaarden bleek 79 procent van de onderzochte patiënten in aanmerking te komen voor statine-therapie volgens de nieuwste richtlijnen. Statines zijn medicijnen die cholesterol verlagen en vaak worden voorgeschreven om het risico op hartproblemen te verminderen. Onder de oude richtlijnen zou slechts 39 procent van deze groep hiervoor in aanmerking zijn gekomen. Dit verschil komt doordat de nieuwe richtlijnen breder kijken naar risicofactoren, zoals leeftijd, rookgedrag en bloeddruk, in plaats van alleen te focussen op cholesterolniveaus. Het laat zien hoe de medische wereld haar aanpak aanpast op basis van nieuwe inzichten: cholesterol is niet langer de enige maatstaf.

Waarom normale cholesterolwaarden verrassen

De ontdekking dat deze hartaanvalpatiënten normale cholesterolwaarden hadden, is opmerkelijk omdat cholesterol lange tijd werd gezien als de belangrijkste indicator voor hartziekten. LDL-cholesterol, vaak het “slechte” cholesterol genoemd, werd beschouwd als een directe veroorzaker van aderverkalking. Het idee was simpel: hoe hoger je LDL, hoe groter de kans dat cholesterol zich ophoopt in je slagaders, wat uiteindelijk leidt tot een blokkade. Maar deze studie toont aan dat dit model te simplistisch is. Mensen met normale LDL-waarden kunnen nog steeds ernstige hartproblemen ontwikkelen, wat betekent dat we onze focus moeten verleggen naar andere risicofactoren.

Een bredere kijk op preventie

Deze bevindingen hebben belangrijke implicaties voor hoe we hartziekten aanpakken. Als cholesterol niet altijd de boosdoener is, moeten we meer aandacht besteden aan levensstijlfactoren die we kunnen beïnvloeden. Stoppen met roken, bijvoorbeeld, kan een enorme impact hebben op het verlagen van je risico. Een gezond dieet, rijk aan groenten, fruit, volkoren granen en gezonde vetten, helpt om ontstekingen te verminderen en je bloedvaten gezond te houden. Regelmatige beweging en stressmanagement zijn ook cruciaal, omdat ze bijdragen aan een betere bloedsomloop en een lager risico op stolsels. Door deze factoren aan te pakken, kunnen we hartziekten effectiever voorkomen, zelfs bij mensen met normale cholesterolwaarden.

De rol van statines heroverwogen

De toename in het aantal patiënten dat nu in aanmerking komt voor statines roept ook vragen op. Statines zijn effectief in het verlagen van cholesterol, maar als cholesterol niet de enige oorzaak is van hartziekten, is het dan wel nodig om ze zo breed voor te schrijven? Sommige experts pleiten voor een meer gepersonaliseerde aanpak, waarbij statines alleen worden gebruikt bij mensen met een duidelijk verhoogd risico, ongeacht hun cholesterolniveau. Anderen benadrukken dat statines ook ontstekingen kunnen verminderen, wat een bijkomend voordeel kan zijn. Hoe dan ook, deze studie onderstreept de noodzaak om behandelingen af te stemmen op het individu, in plaats van een one-size-fits-all benadering te volgen.

Wat dit betekent voor de toekomst

De studie dwingt ons om onze aannames over hartziekten te herzien. Het idee dat cholesterol de enige of belangrijkste oorzaak is, houdt geen stand meer. In plaats daarvan moeten we hartziekten zien als een complex samenspel van factoren, waarbij levensstijl een centrale rol speelt. Dit opent de deur naar nieuwe preventiestrategieën die verder gaan dan alleen cholesterolmanagement. Door te focussen op een gezonde levensstijl en een bredere risicobeoordeling, kunnen we betere manieren vinden om hartaanvallen te voorkomen, zelfs bij mensen die op het eerste gezicht geen duidelijke risicofactoren hebben.

Conclusie: verder kijken dan cholesterol

Deze studie laat zien dat normale cholesterolwaarden geen garantie zijn voor een gezond hart. Hartaanvalpatiënten met gemiddelde LDL-niveaus bewijzen dat andere factoren, zoals roken en slechte eetgewoontes, een grotere rol kunnen spelen dan we dachten. Dit vraagt om een bredere aanpak in de preventie en behandeling van hartziekten, waarbij levensstijlveranderingen en gepersonaliseerde zorg centraal staan. Cholesterol blijft een factor, maar het is duidelijk dat het niet het hele verhaal vertelt. Door verder te kijken dan de cijfers, kunnen we levens redden.

Aanbevolen boek: Feiten en fabels over cholesterol

Wist je …

… dat je je geheugen kunt verliezen of agressief kunt worden, of zelfs suïcidaal, als je je cholesterol te veel verlaagt?

… dat je, wanneer je tot het mannelijk geslacht behoort, impotent kunt worden wanneer je je cholesterol verlaagt?

… dat door lage cholesterol het risico toeneemt dat je kanker krijgt?

… dat oudere mensen met hoog cholesterol het langst leven?

… dat de cholesterolcampagne immense rijkdom creëert voor onderzoekers, artsen, medicijnfabrikanten en de voedingsindustrie?

… dat je de volgende bijwerkingen kunt krijgen als je cholesterolverlagende medicijnen slikt: je ziek voelen, spierpijn, spierzwakte, koorts, misselijkheid, braken, buikpijn, verstopping, winderigheid, misselijkheid, zuurbranden, diarree, hoofdpijn, duizeligheid, vermoeidheid, slapeloosheid, een gevoel van zwakte, huiduitslag, jeuk, pijn op de borst, rugpijn, gewichtstoename, geheugenverlies, leverontsteking en tientallen andere aandoeningen?

Dr. Uffe Ravnskov vond dat miljoenen mensen ten onrechte cholesterolverlagers slikken. In dit onthullende boek beschrijft hij hoe onderzoeken worden verdraaid ten gunste van de farmaceutische industrie. Deze arts is vele malen geïnterviewd in het programma van Radar. Echt een eye-opener!

Klik HIER voor een inkijkexemplaar.

Bron: Journal of the American Heart Association; doi: 10.1161/JAHA.116.005333: ”Statin Eligibility and Outpatient Care Prior to ST‐Segment Elevation Myocardial Infarction”